AFM licht uitspraken provisieverbod toe

Een van de taken van de AFM is marktpartijen en consumenten wijzen op risico’s die de toezichthouder signaleert. Bij voldoende aanleiding kan ze dat ook preventief doen. Het doel hiervan is marktpartijen en consumenten bewust te maken van die risico’s, zodat ze er rekening mee kunnen houden. Om die reden heeft de AFM dit jaar gewezen op mogelijke misstanden als gevolg van het provisieverbod, waaronder het berekenen van dubbele kosten aan de klant.

Provisieverbod vraagt om gewenning
Door de introductie van het provisieverbod op 1 januari 2013 moeten ondernemers hun verdienmodel aanpassen en hun werkzaamheden voortaan verplicht rechtstreeks in rekening brengen bij de klant. Dit kunnen zij doen door bijvoorbeeld een bedrag per uur in rekening te brengen, een vaste prijsafspraak te maken voor een bepaalde dienst, of door een serviceabonnement aan te bieden. Dit vraagt om gewenning aan de kant van de ondernemer en aan de kant van de klant.  

Het lastige in deze overgangfase is dat bij producten die zijn afgesloten voor 1 januari 2013 vaak nog provisie werd betaald. De klant heeft de realistische verwachting dat daar iets tegenover moet staan. Maar wat precies dat ‘iets’ is, is (wettelijk) niet bepaald. Dit is meestal ook niet afgesproken tussen de dienstverlener en de klant. De klant weet daarom vaak niet waarvoor hij betaald heeft. Deze onduidelijkheid laat ruimte voor situaties waarbij de klant bewust of onbewust een rekening krijgt voor dienstverlening waar hij eigenlijk al (deels) voor heeft betaald.
 
Meldingen en vragen
De AFM heeft sinds de introductie van het provisieverbod ongeveer 160 meldingen ontvangen over mogelijke misstanden als gevolg van het provisieverbod. Het grootste deel van deze meldingen gaat over serviceabonnementen en/of specifiek het in rekening brengen van dubbele kosten. Bij het Meldpunt Financiële Markten van de AFM komen daarnaast geregeld vragen binnen van consumenten over dezelfde onderwerpen. Aanleiding voor de AFM om bij consumenten en marktpartijen preventief de aandacht te vestigen op het risico dat voor dezelfde dienstverlening twee keer wordt betaald. Deze uitspraken van de AFM betreffen de partijen die het mogelijk niet goed doen.
 
De meldingen en vragen vormen voor de AFM een indicatie dat zaken bij een aantal partijen niet goed gaan. Zoals eerder aangekondigd doet de AFM later dit jaar onderzoek naar het gebruik van serviceabonnementen. Daarbij zal onder meer gekeken worden naar de kosten van serviceabonnementen en de diensten die in ruil daarvoor worden verricht. Onderzocht zal worden of er daadwerkelijk dubbele kosten in rekening worden gebracht bij de klant.

Overgrote deel ondernemers zet gewenste verandering in
Onze indruk is dat het overgrote deel van de adviseurs en bemiddelaars wel degelijk in het belang van de klant handelt en geen misbruik maakt van eventuele verwarring over het provisieverbod onder consumenten. De AFM heeft dit bij haar uitspraken naar voren gebracht en wil dit nogmaals benadrukken. Financiële dienstverleners die aan hun klant duidelijk weten te maken welke dienstverlening ze leveren en tegen welke kosten, dragen bij aan de gewenste verandering in de sector.

Bron: AFM