Wat is een redelijk rentepercentage bij een familiehypotheek?

In geschil is of de Inspecteur wat betreft de hoogte en de toerekening van een gemeenschappelijk inkomensbestanddeel bevoegd is af te wijken van de aangifte van belanghebbende ingeval de aangifte van de fiscaal partner definitief volgens de aangifte is vastgesteld. Het Hof oordeelt dat de aanslag ten name van belanghebbende zelfstandig wordt vastgesteld. De Inspecteur is derhalve gerechtigd de gehele aangifte van belanghebbende inhoudelijk te controleren. Van een expliciete standpuntbepaling inzake de eigenwoningrente was bij het opleggen van de aanslag van de fiscaal partner van belanghebbende immers geen sprake. Dat de Inspecteur middels de correctie is afgeweken van de door belanghebbende en haar fiscaal partner gekozen verdeling inzake de aftrekpost eigen woning, maakt het voornoemde niet anders. Voorts maakt belanghebbende niet aannemelijk dat het overeengekomen rentepercentage van 9% inzake de geldlening ter verwerving van de eigen woning zakelijk is. De Inspecteur heeft naar het oordeel van het Hof het zakelijke rentepercentage terecht vastgesteld op 4,5%.

Het kan voor particulieren aantrekkelijk zijn om aan elkaar eigenwoningleningen te verstrekken. Voor de geldgever (bijvoorbeeld de ouders) valt de vordering in box 3, terwijl voor de geldnemer renteaftrek in box 1 van toepassing is. Bij een rente van 4% betaalt de geldgever maximaal 1,2% vermogensrendementsheffing (aanname, daar dit per belastingplichtige fluctueert sinds BP2017), (vordering = box 3) en heeft de geldnemer een belastingvoordeel van 1,634% (bij 40,85% IB tarief 2018) 1,98% (bij 49,5% IB tarief 2018 (vanwege afbouw 52%).

De familiebank kan gezien de huidige stand van de spaarrentes een goed alternatief vormen. Maar welk rentepercentage mag men dan rekenen? Vaak wordt een 'opslag' van 25% als richtlijn gegeven. In een handreiking familieleningen geeft de Belastingdienst een richtlijn. En heel handig, er is ook een 'toetsschema'.

Voor reeds bestaande financieringen van voor 1 januari 2013 blijft het mogelijk om deze te herfinancieren als familielening op basis van een aflossingsvrije lening. Voor nieuwe schulden is het noodzakelijk dat de geldlening minimaal annuitair wordt afgelost om in aanmerking te komen voor renteaftrek in Box I. In het Kennisdocument ´familieleningen´ is in het rekenmodel hier een aparte mogelijkheid voor ingericht.

Gezien de lage rentestanden is sparen voor de oudedag geen 'vetpot'. Door gebruik te maken van onderstaand rekenmodel kan gedurende de opbouwfase het kind gebruik maken van een maandelijkse aanvulling. Zie ook het eerdere rekenmodel 'Rekenmodel 40 jaar'.

In een uitspraak van de Rechtbank Leeuwarden is een rentevergoeding van 8% voor een lening tussen vader / zoon als zakelijke rente aangemerkt. In de uitspraak geeft de rechter aan dat de keus van de wetgever voor een fictief rendement van 4% in box 3 mogelijk leidt tot 'fiscaal optimaliseren'.