Deze conclusies bieden inzicht in hoe de AOW-leeftijdsverhoging menselijk gedrag heeft beinvloed, terwijl ze ook de noodzaak benadrukken om waakzaam te blijven voor veranderende omstandigheden en onzekerheden in de toekomst.
De belangrijkste uitkomsten zijn dat gemiddeld genomen werknemers meer geneigd zijn om door te werken en dat zij zich daartoe ook beter in staat voelen over de tijd. Deze trend is echter niet waarneembaar bij zelfstandigen.

Causaal

Causale analyses tonen aan dat de verhoging van de AOW-leeftijd heeft bereikt wat beleidsmakers voor ogen hadden. Werknemers zijn later met pensioen gegaan, wat resulteerde in een toename van de gemiddelde pensioenleeftijd. Vanaf 2019 is deze stabiel gebleven door uitstel van verdere verhoging. De AOW-leeftijd is daarbij steeds belangrijker geworden als norm om met pensioen te gaan, vooral na de afschaffing van de prepensioenen. Werknemers blijven langer in de arbeidsmarkt tot ze de verhoogde AOW-leeftijd bereiken. Uitstel van pensioen als gevolg van de verhoogde AOW-leeftijd heeft derhalve ertoe geleid dat sprake is van een significante toename van de arbeidsparticipatie.
De verhoging van de AOW-leeftijd resulteert in een langere periode van werkloosheidsof arbeidsongeschiktheidsuitkeringen, maar er zijn geen grote weglekeffecten via de ZW/WIA en de WW.

Scholing

Zorgwekkend was dat tot 2021 een dalende trend in scholingsdeelname zichtbaar was. Vanaf 2021 neemt de deelname echter weer toe. Mogelijkerwijs komt dit doordat werkgevers vaker rapporteerden dat zij voorzieningen voor langer doorwerken hebben getroffen. Relevant is dus om de duurzame inzetbaarheid nauwgezet te blijven monitoren.
Er zijn geen significante effecten van de AOW-leeftijdsverhoging op de gezondheid. Echter observeren we wel een daling in de gezonde levensverwachting tijdens de COVID-crisis. Als deze daling permanent is, kan dit tot leiden tot een kleinere effecten op de arbeidsparticipatie en grotere weglekeffecten bij verdere verhogingen van de AOW-leeftijd.

Bron: Rijksoverheid