Vierde pijler, zelfstandigen

Specifiek voor zelfstandigen geldt dat het behouden van hun levensstandaard is gebaseerd op het aanspreken van hun illiquide vermogen in de vierde pijler. Voor de lage inkomens is de AOW voldoende om het pensioeninkomen volledig te vervangen. Zelfstandigen met een middeninkomen (44% van het totaal aantal zelfstandigen) lijken niet in staat om de levensstandaard na pensionering te behouden zonder het illiquide vermogen aan te spreken. Dit komt doordat zelfstandigen weinig pensioen opbouwen in de tweede pijler. Ondanks het feit dat zij in de derde pijler weliswaar meer pensioen opbouwen dan werknemers, is dit onvoldoende om de beperkte opbouw in de tweede pijler te compenseren.

De opbouw van zelfstandigen in de vierde pijler bestaat grotendeels uit opbouw in illiquide vermogensbronnen zoals de eigen woning en de eigen onderneming. Als men op de pensioendatum een (bijna) afgelost huis heeft, kan dit aanzienlijk schelen in de lasten. Dit kan helpen om de terugval in levensstandaard te beperken. Aanvullend kunnen zij hun levensstandaard beter behouden door hun eigen woning en eigen onderneming te verzilveren. Dit kan bijvoorbeeld door de woning te verkopen en een goedkoper huis terug te kopen of te huren, of door een verzilveringshypotheek af te sluiten. Beide gebeurt momenteel overigens nog weinig.

70%

Ongeveer 61% van de huishoudens heeft een bruto vervangingsratio van minimaal 70% wanneer (ook) het vermogen in de eigen woning of de eigen onderneming wordt aangesproken voor pensioen. Deze groep lukt het in principe om de levensstandaard na pensionering te behouden. Deze uitkomst is met name te danken aan de AOW en de fiscale facilitering, in combinatie met sectorale verplichtstelling. De groep die het niet lukt om een bruto vervangingsratio van minimaal 70% te halen, bestaat voor het merendeel uit hogere inkomens. Uit eerder onderzoek blijkt dat hogere inkomens op het moment van pensionering vaak lagere vervangingsratio’s nodig hebben.
Hierdoor hoeft het behalen van een bruto vervangingsratio lager dan 70% voor deze groep niet te betekenen dat ze de levensstandaard niet kunnen voortzetten. Wanneer het illiquide vermogen niet wordt meegerekend tot het pensioeninkomen, bouwt slechts 35% van de huishoudens voldoende pensioen op om een bruto vervangingsratio van 70% te behalen.

Bron: Rijksoverheid