AFM waarschuwt: Risico voor consumenten bij beleggingen in grond

Consumenten krijgen bij een aanbod van een belegging in grond vaak een rooskleurig beeld voorgespiegeld. Door schaarste, tijdsverloop en/of speculatie met een wijziging van het bestemmingsplan zouden hoge rendementen kunnen worden gehaald. Daarbij bieden sommige partijen grondbeleggingen aan als alternatief voor een spaarrekening. De AFM wijst erop dat grondbeleggingen aanzienlijk hogere risico’s kennen dan spaarrekeningen en in haar ogen daarom geen geschikt alternatief zijn.

De gepresenteerde waardeontwikkeling van landbouwgrond door wijzigingen van bestemmingsplannen is vooralsnog niet waar gemaakt. Zeker nu de grondprijzen onder druk staan, is het de vraag of de voorgespiegelde rendementen realistisch zijn. Daarbij komt dat consumenten ook een (veel) hogere prijs betalen dan de verkoper heeft betaald wat het voorgespiegelde rendement onzekerder maakt. Als de grond of de aanbieder zich in het buitenland bevindt, ontstaat er extra risico voor consumenten. Dat maakt het namelijk lastiger om te controleren wat er met hun ingelegde geld gebeurt en om de aanbieder aansprakelijk te stellen wanneer iets niet in orde is.

Notarissen
De AFM heeft notarissen gewezen op de mogelijke vergunningplicht voor aanbiedingen van grond als beleggingsobject. Uit onderzoeken van de AFM is namelijk naar voren gekomen dat er notarissen zijn die meewerken aan de overdracht van kavels grond, ook al hebben de aanbieders daarvoor niet de verplichte vergunning. Dergelijk handelen van de notaris zal in de regel in strijd zijn met de zorgplicht van de notaris.

Aandachtspunten
Beleggen in grond als beleggingsobject kent daarnaast een aantal specifieke aandachtspunten:

• Ongeacht of een aanbieder wel of geen vergunning heeft, kleven er risico’s aan dit type beleggingen.
• De prijs die de consument betaalt voor de grond is vaak een stuk hoger dan de prijs die de verkoper heeft betaald. Die betaalt vaak de veel lagere, huidige marktwaarde van de grond. Het is daarom belangrijk dat consumenten zelf goed onderzoeken of de gevraagde prijs marktconform is. Bij het Kadaster kan men gegevens opvragen, zoals recente verkoopprijzen van de grond die wordt gekocht.
• De voorgespiegelde hoge winst is vaak gebaseerd op een mogelijke bestemmingsplanwijziging. De kans dat dit gebeurt, is ongewis, zeker nu de grondprijzen onder druk staan door de economische neergang. Consumenten kunnen bij de gemeente navraag doen naar het bestemmingsplan.
• Aanbieders van beleggingen in grond als beleggingsobjecten kunnen vrijgesteld zijn van de vergunningplicht, bijvoorbeeld door het aanbieden van investeringen van ten minste 100.000 euro. Als een aanbieder geen vergunning nodig heeft, moet hij wel in alle reclame-uitingen en documenten vermelden dat hij niet onder toezicht staat van de AFM.
• In het vooruitzicht gestelde rendementen bieden geen garantie voor toekomstige opbrengsten. Kijk daarom goed waarop de prognoses zijn gebaseerd, vraag ook naar negatieve scenario’s en risico’s als deze niet in de brochures of op de website staan en bedenk dat in het algemeen geldt dat een hoger rendement een hoger risico met zich meebrengt. Vraag ook naar de mogelijke kosten die met de inleg worden betaald.

Bron: AFM