Overwaarde van het woningbezit ruim 500 miljard euro

De Taskforce ziet onder andere kansen in een zorghypotheek en in besteding van het pensioen voor grotere uitgaven. Voor het benodigde vertrouwen in de vereiste complexe financiële producten, moeten publieke en private partijen samenwerken. Het eindrapport wordt vandaag aangeboden aan Minister Stef Blok van Wonen en Rijksdienst.

Het rapport ‘Eigen haard is zilver waard’ (pdf, 25 pagina's) laat zien dat veel gepensioneerden extra financiële armslag goed kunnen gebruiken of hard nodig hebben, maar niet in staat zijn om de overwaarde van hun huis te gelde te maken. Zij zijn als het ware steenrijk maar geldarm, ze kunnen de stenen niet gebruiken om het (pensioen)inkomen aan te vullen of om grote uitgaven te financieren, bijvoorbeeld om de woning aan te passen of extra zorg aan huis te regelen.

Hoe ouder men wordt, hoe hoger het bedrag aan eigen geld is dat in het eigen huis vastligt. De 50-plussers hebben een aandeel van bijna 80% in de totale overwaarde in Nederlandse huizen. De huidige gepensioneerden hebben circa 38% van de totale overwaarde in bezit, met een gemiddelde overwaarde per huis van 257.000 euro. De potentie om te verzilveren is volop aanwezig, maar nauwelijks te benutten omdat banken en andere geldverstrekkers hier niet of nauwelijks meer in voorzien. Gevolg is dat veel huishoudens tot op hoge leeftijd alleen maar kunnen blijven sparen.

Veel 65-plussers hebben maar een kleine buffer aan beschikbaar eigen geld of hebben een laag inkomen: 437.000 huishoudens hebben een vermogen onder de belastingvrije drempel, 332.000 huishoudens hebben een bruto inkomen dat minder is dan modaal (33.000 euro) en voor 223.000 huishoudens geldt beide. Voor sommige van deze huishoudens kan verzilveren van de overwaarde wel de vaak hoognodige extra armslag geven.

Omkeerhypotheek
In de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk wordt de mogelijkheid om te verzilveren wel aangeboden en benut. Veelal via een omkeerhypotheek of ‘verkoop-en-terughuur’ constructie. In beide gevallen krijgt de huiseigenaar een voorschot op de toekomstige verkoopopbrengst van zijn huis. De huiseigenaar ontvangt een bedrag ineens en kan deels de toekomstige rente of huur financieren. Bij de omkeerhypotheek blijft de bewoner de eigenaar, en bij ‘verkoop-en-terughuur’ verandert het eigendom, waardoor de voormalige huiseigenaar huurder wordt. In het buitenland zijn er vele variaties op de twee verzilverproducten. Waarom kan dit in het buitenland wel, maar lukt het in Nederland niet?  

Woning is spaarpot
De Taskforce erkent dat vertrouwen in de complexe verzilverproducten een noodzakelijke voorwaarde is om de markt voor het verzilveren van de waarde van het huis in Nederland tot ontwikkeling te brengen. Het is daarom van belang, dat dergelijke producten voor consumenten begrijpelijk en door en door betrouwbaar zijn. Dit pleit voor gezamenlijke voorlichting van maatschappelijke organisaties en financiële partijen. De huidige leden van de Taskforce kunnen daarin een voortrekkersrol vervullen.

Nederlanders zouden meer moeten beseffen, dat een huis niet alleen is om in te wonen, maar dat het op latere leeftijd ook een bron van inkomen kan zijn. De omkeerhypotheek en ‘verkoop-en-terughuur’ bieden beiden mogelijkheden om ouderen meer vrije bestedingsruimte te geven en het inkomen aan te vullen. De Taskforce ziet onder andere goede mogelijkheden in het verbeteren van de toegang tot hypotheken die de overwaarde verzilveren op latere leeftijd, en waarbij het vrijkomende geld kan worden benut voor zorg: de zorghypotheek. Daarnaast ziet de Taskforce kansen om het pensioen ondersteunend in te zetten bij financiering van grote uitgaven.

Bron: Boer & Croon