Minder PGB-houders, stabiele kosten (Monitor)

Enkele bevindingen uit de SCP-publicatie ‘Het persoonsgebonden budget in de AWBZ: monitor 2012’ (pdf, 107 pagina's), die 15 november is verschenen.

• Doordat in 2012 een aantal maatregelen werd getroffen om het beroep op het persoonsgebonden budget voor langdurige zorg te beperken, daalde het aantal mensen met een nieuwe indicatie sterk.
• De gemiddelde kosten per pgb-houder namen in 2012 echter toe.
• De totale kosten van het pgb in de AWBZ bleven in 2012 stabiel, terwijl het bedrag in de jaren daarvoor jaarlijks met 9% groeide.
• Het aantal pgb-houders met een indicatie voor intramurale zorg groeide in 2012 nog wel, maar de groep met een extramurale indicatie werd kleiner.

Minder pgb-houders…
Eind 2011 waren er 139.000 pgb-houders, een jaar later was dit gedaald tot 129.000 mensen, inclusief een kleine groep die in 2012 aanspraak maakte op de - inmiddels weer afgeschafte - vergoedingsregeling persoonlijke zorg (vpz). De daling in 2012 bedroeg daarmee 7%, terwijl de periode 2009-2011 een jaarlijkse groei van 8% kende. Na invoering van de pgb-maatregelen bleef de uitstroom tamelijk stabiel, maar nam de instroom met ongeveer een driekwart af. In 2012 vroegen maandelijks ongeveer 2000 minder mensen een pgb aan dan in 2011. Bijna een derde van deze daling doet zich voor bij de jeugdigen met een psychiatrische beperking, waar het percentage nieuwe aanvragers met een pgb-voorkeur afnam van 77% naar 5% (bij Bureaus Jeugdzorg). Dit is de groep die het meest gebruik maakt van een pgb.

… maar hogere kosten per pgb-houder…
Tegelijkertijd stegen echter de gemiddelde kosten per pgb-houder, van jaarlijks €18.300 aan het eind van 2011 naar €20.800 een jaar later. De sterke stijging in 2012 wordt vermoedelijk door drie ontwikkelingen veroorzaakt:
* een tariefsverhoging van 5% voor intramuraal geïndiceerde cliënten;
* een toename van het aantal pgb-ontvangers met een (‘dure’) intramurale indicatie;
* het door de pgb-maatregelen wegvallen van ‘goedkope’ (minder dan 10 uur per week) pgb-houders.

… waardoor de totale kosten zijn gestabiliseerd
De combinatie van minder pgb-houders en hogere kosten per persoon betekent dat de totale kosten voor de pgb’s in de AWBZ in 2012 ongeveer even hoog waren als het jaar daarvoor: €2,7 miljard. Deze stabilisatie houdt een trendbreuk in: in de periode 2009-2011 stegen de kosten nog met 9% per jaar.