Signalen uit de nieuwbouw: onderzoek onder bewoners nieuwe woningen

Klik hier voor het onderzoeksrapport (pdf, 82 pagina's)

Nieuwbouw steeds vaker bij koopstarters
Sinds het uitbreken van de crisis komt nieuwbouw, voor zover er nog wordt gebouwd, naar verhouding weer meer terecht bij starters en doorstromers uit huur. Toch moeten starters het niet hebben van nieuwe woningen, althans niet rechtstreeks. Uit de voorraad komen veel meer voor starters toegankelijke woningen vrij (meer huur, goedkoper). Logischerwijze zijn starters in recent betrokken bestaande woningen veel sterker vertegenwoordigd dan in nieuwe (44%, tegen 15% in de nieuwbouw uit 2010 en 2011).

Veel 55-plussers naar de nieuwbouw
Meer dan de helft van de nieuwbouw huurwoningen komt terecht bij 55-plussers. In bestaande woningen maken zij slechts 15% uit van de recente instroom (18% in huurwoningen, 11% in koopwoningen). In het verleden trok nieuwbouw juist vooral jonge huishoudens.

Steeds meer vervangingsnieuwbouw
De tijd van nieuwbouwwijken lijkt (voorlopig) voorbij. Het merendeel van de recente nieuwbouw betreft verdichting en sloop/vervanging. Er is relatief veel nieuwbouw geweest in aandachtswijken. Voorzieningen zijn hier ruim aanwezig, maar ook stedelijke vormen van overlast. Toch ligt het aandeel bewoners dat zegt overlast te ervaren in dat type wijken lager bij de bewoners van de nieuwe woningen dan bij de bewoners in de bestaande voorraad. De betere isolatie van de nieuwe woningen, wellicht ook de sociale samenstelling in de nieuwbouwcomplexen en ook de ‘roze bril’ van recent verhuisden kunnen daarbij een rol spelen.

Relatief vaker onder particulier opdrachtgeverschap gebouwd
Particulier opdrachtgeverschap is vooral gebruikelijk in de niet-Randstad provincies en resulteert daar overwegend in grote, vrijstaande woningen met veel door de bewoners toegevoegde kwaliteiten, zoals duurzame materialen en extra energiebesparende maatregelen. In het duurdere segment realiseren de particuliere opdrachtgevers ook een relatief gunstige koopprijs per vierkante meter. Het gaat vooral om doorstromers; gezinnen met hogere inkomens. Het aantal onder PO tot stand gekomen woningen is ongeveer gelijk gebleven, maar omdat de algehele productie is gedaald is het aandeel gestegen tot een kwart.

Meer dan de helft eengezins
Ruim de helft van de recente nieuwbouw betreft eengezinswoningen. Dat lijkt veel, aangezien de groei van het aantal huishoudens vooral alleenstaanden betreft. Toch voorzien eengezinswoningen nog in een behoefte. Omdat een groot deel van de groei van het aantal alleenstaande huishoudens wordt veroorzaakt door ouderen die hun partner verliezen, zijn er minder nieuwe appartementen nodig dan men zou verwachten. Tegelijkertijd is er nog altijd een aanwas van jonge gezinnen en jonge stellen die een eengezinshuis ambiëren, maar waarvoor minder aanbod beschikbaar is, omdat ouderen langer zelfstandig in hun eengezinswoning blijven wonen.

Het onderzoek Bewoners Nieuwe Woningen levert al sinds 1968 inzicht in de nieuwbouw in Nederland en in de eerste bewoners van die nieuwbouw en is daarmee een bron van markt- en beleidsinformatie. Aan de orde komt onder andere wat de waardebepalende factoren zijn en in welke mate het aanbod van nieuwbouw aansluit op de wensen van woningzoekenden. Dankzij de lange historie van dit onderzoek zijn er in de rapportage veel trends opgenomen.

Bron: Rijksoverheid