Kamervragen naar aanleiding van uitgevoerde stresstest derivaten woningcorporaties

Geen nieuwe claim
Gezien de omvang van deze liquiditeitsbuffer, het feit dat alle corporaties eind 2013 aan de buffereisen voldeden en het scherpe toezicht van het CFV, ziet Minister Blok op dit moment geen redenen om te vrezen dat woningcorporaties uitsluitend vanwege hun derivatenportefeuille binnenkort weer om sanering moeten aankloppen bij het CFV.

Margin calls
De negatieve marktwaarde kan pas problematisch worden op het moment dat corporaties vanwege contractueel verplichte tussentijdse (margin calls) of definitieve waardeverrekeningen (vanwege door de financier ingeroepen break clauses) leidt tot liquiditeitsproblemen.
Derivatencontracten kunnen de bepaling bevatten dat periodiek de marktwaarde van het derivaat wordt bezien en afgerekend (geheel of gedeeltelijk vanaf een vooraf overeengekomen drempelwaarde). Deze zogeheten margin call-verplichtingen verkleinen het tegenpartijrisico voor beide contractpartijen doordat tussentijds al de waarden van het contract onderling worden verrekend.

Payer swap
Bij de veruit meest voorkomende payer swap, wordt het renterisico van een variabel rentende lening afgedekt door een renteruil met een bank te doen. De corporatie betaalt dan een vaste rente die afhankelijk is van de looptijd van het contract. Als de vaste rente daalt na afsluiten van het contract dan krijgt het contract voor de corporatie een negatieve waarde, immers op dat moment kan goedkoper worden geleend dan de in het contract overeengekomen rente. Bij tussentijdse marktwaardeverrekening betaalt de corporatie de negatieve marktwaarde. Als de rente daarna boven de in het contract afgesproken niveau stijgt, ontvangt de corporatie juist van de bank de marktwaarde van de bank. Op het einde van de looptijd van het contract is de waarde altijd nul. Dat betekent dat betaalde margin call-stortingen uiteindelijk altijd weer terugkomen (en ontvangen margin call-stortingen altijd weer moeten worden terugbetaald), tenzij het contract voortijdig beëindigd wordt. Maar het betekent wel dat een corporatie gedurende die contractperiode over voldoende kasmiddelen moet beschikken om aan zijn margin call-verlichtingen te kunnen voldoen.

Termination events
Ongedateerde break clauses van algemene aard die samenhangen met een gebeurtenis (zogeheten termination events, zoals het geven van een aanwijzing aan de corporatie door het Rijk, of het niet meer in aanmerking komen voor WSW-borging) maken vanwege hun onvoorzienbare en incidentele karakter evenmin deel uit van de vereiste liquiditeitsbuffer.

Embedded derivaten
‘Embedded derivaten’ bevatten geen directe liquiditeitsrisico’s, waarvoor op grond van de vereiste liquiditeitsbuffer kas- en/of kredietfaciliteiten moeten worden aangehouden.
De risico’s van embedded derivaten zijn beperkt, ook als het ingebouwde derivaat een negatieve marktwaarde heeft. Van tussentijdse waardeverrekeningen, break clauses met datum of toezichtbelemmerende bepalingen is bij embedded derivaten geen sprake. Het enige resterende maar beperkte risico is gelegen in het contractueel vastgelegde moment van renteherziening.
Bij een ander voorkomend leningentype met embedded derivaat, de zogeheten extendible lening, heeft de bank het recht om de variabele rente na enige tijd om te zetten in een (tevoren overeen gekomen) vaste rente.

Klik hier voor download Kamerbrief (pdf, 17 pagina's)

Bron: Rijksoverheid