Visie AFM op pensioenstelsel

Download position paper (pdf, 22 pagina's)

De AFM is van mening dat de maatschappelijke houdbaarheid van het pensioenstelsel kan worden vergroot door het stelsel beter uitlegbaar, transparanter en efficiënter te maken. Ook is het van belang dat in de afweging om meer keuze in het pensioenstelsel te introduceren rekening wordt gehouden met kennis over consumentengedrag.

Onze maatschappij is in de afgelopen decennia aanzienlijk veranderd, terwijl de opzet van het pensioenstelsel al lang ongewijzigd is. In de Nationale Pensioendialoog die door staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is gestart wordt de vraag gesteld welke aanpassingen nodig zijn om het pensioenstelsel toekomstbestendig te maken. De AFM geeft invulling aan de oproep van de staatssecretaris door het publiceren van een position paper.

Keuze daar waar het kan, verplichting daar waar dat verstandig is
In het huidige pensioenstelsel zijn de keuzemogelijkheden relatief beperkt. De AFM is voorstander van de introductie van meer keuzemogelijkheden voor de deelnemer. Wel is het van belang hierbij rekening te houden met kennis over het gedrag van consumenten. Consumenten zijn van nature gericht op de korte termijn, hebben gebrek aan motivatie om goed financieel te plannen voor de oude dag en hebben grote moeite met het begrijpen van risico’s.

De AFM is van mening dat met deze kennis over het gedrag van consumenten het verstandig is om iedereen met een inkomen uit arbeid verplicht aanvullend pensioen te laten opbouwen. Deelnemers krijgen hierbij aanvullend de mogelijkheid om de hoogte van de premie boven een bepaald minimum zelf te bepalen. Zij worden geholpen bij het maken van deze keuze door een goed vormgegeven standaardoptie. Meer keuze voor de deelnemer bij het vaststellen van het individuele beleggingsbeleid vindt de AFM niet verstandig.

Voorkom oneerlijke subsidies tussen generaties
De AFM vindt het verder belangrijk om oneerlijke subsidies tussen generaties weg te nemen. Hiervoor is een aanpassing in het stelsel nodig waarbij het gebruik van de zogenoemde doorsneesystematiek wordt uitgefaseerd. Ook is het nodig dat deelnemers een pensioenovereenkomst krijgen waarbij de afspraken over het verdelen van risico’s tussen generaties op voorhand volledig zijn vastgelegd. Transparantie over (toegenomen) onzekerheden is hierbij een belangrijke randvoorwaarde.

Efficiëntie door grotere uitvoerders en een minder complexe pensioenregeling
Deelnemers hebben belang bij een efficiënt pensioenstelsel. Immers, de kans op een goed pensioen neemt toe wanneer er minder kosten worden gemaakt. Transparantie over de kosten is hierbij een belangrijke eerste stap. De kosten in het pensioenstelsel kunnen nog worden verlaagd door schaalgrootte te benutten. Grotere pensioenuitvoerders kunnen in het algemeen namelijk efficiënter werken. Vereenvoudiging van de pensioenregelingen draagt eveneens bij aan het verlagen van de kosten. Pensioenregelingen zijn nu nog te complex door de vele uitzonderingen.

Bron: AFM