PBL ontzenuwt schrikbeeld: binnensteden hebben goede vooruitzichten

Profilering
Deze profilering kan helpen bij het opzetten van concreet beleid om leegstand van kantoren en winkels in binnensteden aan te pakken en om het woonklimaat te verbeteren.

Motie Verhoeven (2013)
Het verschenen PBL-rapport (pdf, 98 pagina's) is een aanvulling op het antwoord op de Motie Verhoeven (december 2014). Aanleiding voor deze Tweede Kamer-motie was de angst voor uitholling van binnensteden. Het schrikbeeld is de Amerikaanse donut city: steden met een volledig uitgeholde kern waar vrijwel niemand woont of werkt. In het algemeen is die angst ongegrond, aldus het PBL. De leegstand van winkels en kantoren loopt momenteel weliswaar op, maar er is veel potentie voor functieverandering, bijvoorbeeld van winkels of kantoren naar woningen. In de afgelopen jaren is er een forse toename geweest van horecavestigingen. Bovendien zijn veel binnensteden herontdekt als woonplek. Kortom: de binnenstad verandert van karakter, maar blijft bestaan.

Vijf profielen voor binnensteden
Er zijn belangrijke verschillen tussen binnensteden onderling. Doordat de leegstandsproblematiek met andere sociaal-economische factoren samenhangt, zijn er vijf profielen van binnensteden te onderscheiden:

1. ‘bruisend in een sterke regio’ (voorbeelden: Amsterdam, Den Haag, Utrecht);
2. ‘solide en regionaal voorzienend’ (voorbeelden: Arnhem, Eindhoven, Rotterdam);
3. ‘bekneld in een sterke regio’ (voorbeelden: Zaandam, Dordrecht, Zeist);
4. ‘kwetsbaar en lokaal voorzienend’ (voorbeelden: Goes, Roermond, Purmerend);
5. ‘zwak en perifeer’ (voorbeelden: Heerlen, Assen, Almelo).

Uitgangspunten zijn gunstig
Ondanks de diverse opgaven waarmee binnensteden op dit moment worden geconfronteerd zijn de uitgangspunten gunstig. De bereikbaarheid is en blijft uitstekend: binnensteden liggen centraal ten opzichte van potentiële klanten en werknemers zijn uitstekend aangesloten op infrastructuur. Bovendien hebben binnensteden voordelen, zoals een hoge dichtheid van publieksfuncties en cultureel erfgoed. Door deze gunstige uitgangssituatie heeft de binnenstad al vele succesvolle transformaties ondergaan.

Bron: PBL