Vraagstelling
X en Y hebben in 2010 gezamenlijk een eigenwoning gekocht met bijbehorende hypotheek (vallend onder ‘bestaande eigenwoningschuld’-regime).
X overlijdt in 2014. X en Y hebben wel een samenlevingscontract, maar geen testament. Op grond van verblijvingsbeding in samenlevingscontract kan Y blijven wonen en de volledige woning op haar naam over laten schrijven.
 
Hoe zit het dan met de hypotheek?
Ingeval van huwelijk in gemeenschap van goederen / vererving wettelijk erfrecht of testament, is fiscaal duidelijk dat er geen annuïtair schema benodigd is voor overname ‘aandeel overledene’.
Bij samenwoners, met verblijvingsbeding, wordt het aandeel van overledene niet via erfrecht verkregen, maar ‘op eerste verzoek’ vanwege het samenlevingscontract. Is deze verwerving nu wel of niet annuïtair / lineair af te lossen, of is er sprake van ‘voorzetting’ bestaande eigenwoningschuld?

Definitie” Verblijvingsbeding"
Door het verblijvingsbeding gaat het eigendom niet automatisch over op de partner. De bezittingen moeten nog officieel aan de langstlevende partner overgedragen worden. Aan het verblijvingsbeding is vaak een onherroepelijke volmacht gekoppeld om de langstlevende partner de mogelijkheid te bieden de levering van de goederen zelfstandig te regelen, zelfs als de erfgenamen van de overleden partner niet mee wil werken. Wel zal vaak de verplichting om de eventuele schulden verbonden aan de gemeenschappelijke bezittingen over te nemen (hypotheek).

Antwoord
Het vorenstaande houdt in dat indien deze verkrijging heeft plaatsgevonden ná 31 december 2012, het overgenomen aandeel in de schuld door Y contractueel ten minste annuïtair volledig moet worden afgelost in ten hoogste 360 maanden.

Onder water
Het kan zelfs zo zijn dat de woning 'onder water' staat. Bij volledige verwerving van de woning - met volledige overname van de hypotheek, ontstaat voor Y een box 3 schuld.
Stel hypotheek is €200.000, maar waarde is €180.000. Y verwerft dan voor 50% van €180k = €90.000 box 1. Y had zelf al 50% van €200.000 als box 1, totale box 1 is dan €190.000. Bij volledige overname van de hypotheek (€200.000) blijft een  bedrag van €10.000 als box 3 over. Dit bedrag valt ook niet onder de tegemoetkoming aftrek restschuld, het is immers een 'restschuld' van overledene.

Wederom blijkt hier het belang van een adequate risicoverzekering (premiesplitsing) en testament.