Lijst van vragen en antwoorden, o.a. huiseigenaren en hypotheken

1) Hoe hoog was de totale hypotheekschuld in Nederland in 2017?
De totale uitstaande hypotheekschuld bedroeg € 672 miljard eind 2017.

2) Hoeveel euro is in 2017 in totaal aan hypotheekrenteaftrek verstrekt aan huiseigenaren?
Uit de miljoenennota 2018 volgt dat het geraamde budgettaire belang van de hypotheekrenteaftrek in 2017 gelijk was aan € 10,648 miljard Het gerealiseerde budgettaire belang is nog niet voorhanden.

37) Hoe groot was het woningtekort voor koopwoningen in 2017? Hoe groot is dat nu? Kunt zo concreet mogelijke aantallen geven?

Het is niet mogelijk het woningtekort exact te meten. Om de spanning op de woningmarkt te meten, wordt als indicator het zogeheten statistisch woningtekort gehanteerd. Dit cijfer is de uitkomst van een prognosemodel, dat een beeld geeft van de ontwikkelingen, maar sterk afhankelijk is van de gehanteerde veronderstellingen, waaronder de opgegeven preferentie van huishoudens. Een statistisch woningtekort betekent niet dat mensen «onder de brug slapen» maar wel dat bijvoorbeeld starters later dan gewenst een zelfstandige woning betrekken en langer thuis of in een onzelfstandige woning blijven wonen, of een zelfstandige woning gaan delen. Volgens de Primos prognose 2017 wordt het statistisch woningtekort voor 2017 voor heel Nederland geraamd op – 178.000 woningen, of te wel –2,3% van de bestaande voorraad. Voor 2018 wordt een toename van het statistisch woningtekort geraamd uitkomend op 196.000 woningen, of te wel 2,5% van de bestaande woningvoorraad. In de berekening van het statistisch woningtekort is het niet mogelijk onderscheid te maken naar eigendomsverhouding.

40) Hoeveel huizen staan er nog «onder water», in absolute aantallen?
Het aantal onderwaterhypotheken bedroeg in het vierde kwartaal van 2017 ongeveer 335.000 (DNB, loan level data).

43) Hoeveel woningen zijn er de afgelopen vier jaar per jaar opgeleverd?
Het aantal nieuwbouwwoningen per jaar bedraagt volgens het CBS:
Jaar    Aantal nieuwbouwwoningen
2014    45.200
2015    48.400
2016    54.800
2017    62.400
2018    15.000 ( Eerste kwartaal van 2018)

61) Hoe vordert gebouwgebonden financiering?
In het kader van het Klimaatakkoord wordt toegewerkt naar een uitwerking van gebouwgebonden financieringsvormen. Omdat de woning wordt verduurzaamd, staat tegenover de investering in beginsel ook een besparing op de energielasten. De financieringslasten kunnen daar geheel of gedeeltelijk mee worden gedekt. Eén van de kernvragen bij gebouwgebonden financiering is de juridische vormgeving van de overdraagbaarheid van de lening in verband met de verduurzamingsmaatregel bij verkoop van de woning. Daar is een adequate juridische grondslag voor nodig. Het gaat dan om een grondslag waarmee een duurzaamheidslening kan worden gekoppeld aan de woning. In het kader van het
Klimaatakkoord worden de vormgeving van de grondslag en de voorwaarden in overleg met relevante partijen uitgewerkt.

62) In hoeverre heeft de koppeling tussen de gemiddelde woningwaarde en de hoogte voor de Nationale Hypotheek Garantie (NHG)-grens, die per 1 juli 2016 in werking is getreden, effect gehad op de achterborgstelling en de aanvragen van het Waarborgfonds Eigen Woningen?
De koppeling van de NHG-kostengrens aan de gemiddelde woningwaarde zorgt ervoor dat de NHG-kostengrens meebeweegt met de gemiddelde woningwaarde en het aandeel woningen dat onder deze grens valt min of meer constant blijft.
In 2016 was het maximale hypotheekbedrag met NHG € 233.443. In 2017 bedroeg dit € 247.450.
Onderstaand wordt het aantal garanties in het segment € 0 tot € 233.443 en van € 233.443 tot € 247.450 weergegeven. Er is gekeken naar het aantal garanties voor de aankoop van bestaande woningen. 11% van het aantal transacties met NHG-garantie in 2017 betrof het segment boven kostengrens van 2016. Dit resulteerde in een toename van de achterborgstelling van 2,45 miljard; 15% van de totale toename van de achterborgstelling.

68) Hoeveel zijn huurders en hoeveel zijn huiseigenaren erop vooruit dan wel achteruitgegaan in koopkracht in 2017 in vergelijking met de drie voorliggende jaren? Kunt u dit uitsplitsen per groep en per jaar en dit afzetten tegen de gemiddelde koopkracht in Nederland?
In onderstaande tabel is de koopkrachtontwikkeling voor huurders en kopers weergegeven, als ook de gemiddelde ontwikkeling.

Uit bovenstaande tabel blijkt dat de koopkracht van huurders de afgelopen jaren minder is toegenomen dan die van kopers.
Een aantal ontwikkelingen ligt hieraan ten grondslag. Zo zijn de huren in deze periode gestegen, terwijl sprake was van een dalende hypotheekrente.

Daarnaast spelen samenstellingseffecten een rol. Het vorige kabinet heeft sterk ingezet om werken meer lonend te maken. Doordat woningeigenaren uit relatief meer werkenden bestaan is daardoor de koopkrachtontwikkeling van woningeigenaren hoger dan huurders. Daarnaast zijn huurders relatief vaker gepensioneerd dan kopers, waardoor de achterblijvende pensioenindexatie meer invloed heeft op de koopkracht van huurders.

84) Hoeveel is er door eigenwoningbezitters in de verduurzaming van de eigen woning geïnvesteerd in 2017? Welke cijfers zijn er bij u bekend? Wat is de beste inschatting die u kan maken?
Uit onderzoek van RVO blijkt dat in 2017 naar schatting ruim 500.000 huishoudens 1 of meer verduurzamingsmaatregelen genomen hebben aan hun woning. Daarbij is gemiddeld ongeveer 5.500 euro geïnvesteerd. Per saldo dus totaal 2.8 miljard euro.

Bron: Rijksoverheid