MvA bij wetsvoorstel wijziging Wegenverkeerswet 1994

Gevraagd wordt om een nadere toelichting op de aansprakelijkheid van de bestuurder, de eigenaar, de fabrikant, of een combinatie van deze personen.

Voor civielrechtelijke aansprakelijkheid van de bestuurder van een auto moet een onderscheid worden gemaakt tussen een ongeval waarbij een auto en een voetganger of fietser betrokken zijn en een ongeval waarbij twee of meer auto’s betrokken zijn.

Overmacht

Bij een ongeval waarbij een auto en een voetganger of fietser zijn betrokken, is op grond van artikel 185 WVW 1994 de eigenaar van de auto aansprakelijk, tenzij sprake is van overmacht van de bestuurder. Een beroep op overmacht zal echter niet snel slagen. Een defect onderdeel waardoor de auto niet goed remt, levert bijvoorbeeld geen overmacht op.

Overigens is het in een dergelijk geval denkbaar dat (de verzekeraar van) de bestuurder de schade verhaalt op de fabrikant, als hij meent dat de fabrikant aansprakelijk is. In dat geval draagt de fabrikant uiteindelijk de schade. Voor overmacht moet worden gedacht aan zeer uitzonderlijke omstandigheden. Het ongeval moet uitsluitend te wijten zijn aan fouten van een ander, die voor de bestuurder van de auto zo onwaarschijnlijk waren dat deze bij het bepalen van zijn gedrag met deze mogelijkheid naar redelijkheid geen rekening hoefde te houden.

Risicoaansprakelijkheid

Bij een ongeval waarbij alleen auto’s zijn betrokken is de bestuurder die een fout maakt (hij verleent bijvoorbeeld geen voorrang) en daardoor het ongeval veroorzaakt aansprakelijk (art. 6:162 van het Burgerlijk Wetboek). Als het ongeval met een andere auto echter is veroorzaakt door een gebrek in de schadeveroorzakende auto en dat gebrek bestond al voordat het voertuig op de markt kwam is de fabrikant aansprakelijk (art. 6:185 e.v. van het Burgerlijk Wetboek). Te denken valt aan een defect remsysteem. Dit is overigens een risicoaansprakelijkheid, dus ook als de fabrikant voor het gebrek geen verwijt kan worden gemaakt is de fabrikant aansprakelijk.

Gedeelde aansprakelijkheid

Van gedeelde aansprakelijkheid kan mogelijk sprake zijn als het ongeluk wordt veroorzaakt door zowel een defect als door een fout van de bestuurder.

Hacken

Bescherming tegen cyberaanvallen op de systemen zal ook worden beoordeeld in het kader van de vergunningverlening. Het binnendringen in het computersysteem van het voertuig is als zodanig strafbaar gesteld in artikel 138ab van het Wetboek van Strafrecht (computervredebreuk). In aanvulling daarop kan een hacker ook strafrechtelijk aansprakelijk zijn als er door het hacken een ongeluk of schade wordt veroorzaakt.
De fabrikant is primair verantwoordelijk voor het ontwikkelen en in stand houden van een veilig systeem. Of het de bestuurder, eigenaar of fabrikant is te verwijten als een auto ondanks de beveiliging tegen hacken toch wordt gehackt, moet per geval worden beoordeeld, waarbij bijvoorbeeld zal worden gekeken of updates zijn doorgevoerd.

Bron: Rijksoverheid