Ongewijzigd laten verplicht eigen risico voor de zorgverzekering

Het structurele financiële effect bedraagt inderdaad € 560 miljoen. Dit betreft echter niet alleen de derving van de opbrengsten van het verplicht eigen risico, maar ook een stijging van de zorgkosten door de verwachte toename van zorggebruik en een verhoging van de zorgtoeslag. De opbrengstenderving wordt geheel gecompenseerd door extra verhogingen van de nominale premie. Het toegenomen zorggebruik dient te worden opgebracht door verhogingen van de nominale premie en de inkomensafhankelijke bijdrage (IAB). De extra uitgaven aan zorgtoeslag hoeven niet opgebracht te worden door verhogingen van de nominale premie of IAB.

Is er een samenhang tussen afschaffing of verlaging van het eigen risico voor de zorgverzekering en premiestijging van de zorgverzekering?

Dat is inderdaad het geval. Alle uitgaven in het kader van de Zorgverzekeringswet (Zvw) dienen gedekt te worden uit nominale premies, het eigen risico, de eigen bijdragen, de inkomensafhankelijke bijdrage (IAB) en de rijksbijdrage voor de verzekerden tot 18 jaar. Hierbij is wettelijk vastgelegd dat de IAB de helft van de uitgaven dient te dekken en de overige bronnen de andere helft. Deze constructie impliceert dat de opbrengstenderving als gevolg van afschaffing of verlaging van het eigen risico opgebracht dient te worden door hogere nominale premies. Daarnaast worden extra uitgaven verwacht als gevolg van een toename van het zorggebruik. Deze hogere zorguitgaven worden voor 50% opgevangen via hogere nominale premies en voor 50% via een hogere IAB.

Remgeld en zorgmijding

Eigen betalingen maken verzekerden bewust van de kosten van zorg. Hierdoor worden zij geprikkeld om af te zien van onnodige (en onnodig dure) zorg. Deze remmende werking draagt bij aan de betaalbaarheid van zorg. Het hangt per situatie af of sprake is van noodzakelijke of niet-noodzakelijke zorg (en dus ook of eventueel sprake is van gewenste of ongewenste zorgmijding). Dit is een zorginhoudelijke afweging waarbij behalve de verzekerde ook de zorgverlener betrokken is.

Ongewenste zorgmijding tegengaan

Op landelijk niveau dragen de uitzonderingen op het eigen risico, de zorgtoeslag en de aftrek van specifieke zorgkosten bij aan de financiële toegankelijkheid tot zorg. Verder bieden zorgverzekeraars de mogelijkheid het eigen risico gespreid te betalen. Ook zijn er zorgverzekeraars die het eigen risico als sturingsinstrument inzetten, waardoor verzekerden over bepaalde zorg geen eigen risico verschuldigd zijn. Daarnaast beschikken gemeenten over de instrumenten en de financiële middelen om tot financieel maatwerk voor de zorgkosten van bepaalde doelgroepen te komen.

Bron: Rijksoverheid