Kamervragen Agenda financiele sector

Bankierseed

Wat is het effect van de eed op gedrag?
Met de eed of belofte die wordt afgelegd door alle medewerkers die werken bij een bank, laten banken - individueel en collectief - zien waar zij voor staan en waar zij op aangesproken kunnen worden. De bankierseed heeft zodoende een rol bij de cultuurverandering in de sector. De bankierseed draagt bij aan bewustwording over integriteit, zowel op het moment van het afleggen van de eed of belofte als tijdens het dienstverband.

Begin 2016 hebben DNB en de AFM onderzocht in hoeverre banken en verzekeraars het afleggen van de eed of belofte hebben georganiseerd en in hoeverre de eed of belofte daadwerkelijk is afgelegd. Hieruit kwam naar voren dat banken en verzekeraars veel aandacht besteden aan het goed inbedden van de eed of belofte in hun organisatie en dat de eed of belofte kan bijdragen aan verdere bewustwording over de integriteit van de sector. Zo bleek uit het onderzoek van de toezichthouders dat banken en verzekeraars dialoogsessies, plenaire bijeenkomsten en teamsessies met leidinggevenden organiseren en dat de verdere inbedding van de eed of belofte vaak wordt gekoppeld aan een breder cultuur- en integriteitsprogramma.

LTI

Zijn er gegevens over het het effect van de aangescherpte leennormen in relatie tot inkomen?
De Loan-to-Value (LTV) en Loan-to-Income (LTI) normen zijn in 2013 wettelijk verankerd. De LTV is daarna over de jaren aangescherpt. De effecten van deze aanscherping in relatie tot inkomen zijn lastig te meten. Om meer inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de hypotheekschuld ben ik voornemens de LTV en LTI te monitoren, zoals aangekondigd in de agenda.

LTV

Minister Hoekstra is gevraagd of hij van oordeel is dat de LTV ook van belang is voor huishoudens die hun huis niet (moeten) verkopen, en is gevraagd naar zijn appreciatie van de LTI in dat verband.

De LTV geeft aan hoe de hypotheeklening zich verhoudt tot de waarde van de woning. In internationaal perspectief hebben Nederlandse huishoudens relatief hoge LTV-ratio’s. In het kader van de financiële weerbaarheid van huishoudens is het wenselijk dat een huishouden geen schulden heeft die zij niet kan aflossen. In de afgelopen jaren is de maximaal toegestane LTV-ratio voor nieuwe hypotheekovereenkomsten stapsgewijs verlaagd tot 100% in 2018. Sinds 2013 is het verkrijgen van hypotheekrenteaftrek op een nieuwe hypotheek tevens afhankelijk gemaakt van het ten minste annuïtair aflossen van de gehele hypotheek over een looptijd van 30 jaar. Als gevolg van deze maatregelen en van de stijgende woningprijzen, neemt het aantal huishoudens met een LTV boven de 100% jaarlijks af.
In individuele gevallen hoeft een situatie waarin de eigenwoningschuld groter is dan de waarde van de woning niet direct tot financiële problemen te leiden, bijvoorbeeld als de consument veel spaartegoeden heeft en zijn woning niet wil of moet verkopen. Wanneer zich omstandigheden voordoen waardoor verkoop noodzakelijk is, kan zich wel een probleem voordoen. Over het algemeen zal de financiële weerbaarheid van consumenten toenemen wanneer de LTV-ratio kleiner wordt.
De LTI-norm ziet op het maximale bedrag dat een huishouden in relatie tot het inkomen bruto mag besteden aan hypotheeklasten. Bij het bepalen van de LTI wordt uitgegaan van de gemiddelde uitgaven van een normhuishouden. Als gevolg hiervan kan de toegestane financieringslast voor huishoudens die afwijken van het normhuishouden restrictief zijn of ruimte laten. Ook hier geldt dat een lagere LTI goed is voor de financiële weerbaarheid van het huishouden.

Versoepeling

Het versoepelen van de leennormen vergroot het risico op overkreditering van consumenten. Het kan bovendien de woningprijzen opdrijven en de toegankelijkheid van de koopmarkt beperken. Versoepelen biedt daardoor geen oplossing voor de krapte op de woningmarkt.

Bron: Rijksoverheid