Maximale box 1 en eigenwoningreserve?

De Fintool helpdeskvraagstellers weten het wel. De wet is niet altijd 'logisch'. Zo werd de volgende 'eenvoudige' casus voorgelegd. Relatie A: 100% eigenaar van een hypotheekvrije woning met een vrije marktwaarde van €200.000 Relatie B: heeft een eigenwoningreserve van €100.000. A en B wensen samen te gaan wonen. B wenst 50% van de woning van A te kopen. B verwerft voor €100.000 en dient (fiscaal) de eigenwoningreserve ad €100.000 te verrekenen. Nieuwe box 1 schuld nihil. Tot zover (fiscaal) logisch.

Wellicht had u de casus '1+1 = 3?' goed beantwoord. Nu een kleine variant. Relatie A: 100% eigenaar van een hypotheekvrije woning met een vrije marktwaarde van €200.000. Relatie B wenst in te trekken bij relatie A, waarbij 50% van de woning van A wordt verworven. Relatie B is starter en heeft geen eigen middelen. De verwerving ad €100.000 (50% van €200.000) wordt gefinancierd met een annuïtaire lening (360 maanden). In een draagplichtovereenkomst wordt de schuld van B vastgelegd. Echter, ook nu botert het na een jaar niet zo goed meer tussen A en B. De relatie wordt beëindigd en de populaire woning wordt (direct) verkocht (opbrengst €200.000).

Met het langverwachte besluit 'Eigenwoningregeling; eigenwoningreserve en eigenwoningschuld bij gezamenlijke aankoop eigen woning en gezamenlijk aangaan eigenwoningschuld partners' is meer duidelijkheid gegeven omtrent de fiscaliteit van de leningdelen. Toch gaf het besluit een hoop verwarring onder huiseigenaren en hypotheekadviseurs. Vandaar dat de redactie van Fintool aan de hand van een aantal voorbeelden en aandachtspunten weergeeft waar de problematiek uit bestaat.

In geschil is of de Inspecteur wat betreft de hoogte en de toerekening van een gemeenschappelijk inkomensbestanddeel bevoegd is af te wijken van de aangifte van belanghebbende ingeval de aangifte van de fiscaal partner definitief volgens de aangifte is vastgesteld. Het Hof oordeelt dat de aanslag ten name van belanghebbende zelfstandig wordt vastgesteld. De Inspecteur is derhalve gerechtigd de gehele aangifte van belanghebbende inhoudelijk te controleren. Van een expliciete standpuntbepaling inzake de eigenwoningrente was bij het opleggen van de aanslag van de fiscaal partner van belanghebbende immers geen sprake. Dat de Inspecteur middels de correctie is afgeweken van de door belanghebbende en haar fiscaal partner gekozen verdeling inzake de aftrekpost eigen woning, maakt het voornoemde niet anders. Voorts maakt belanghebbende niet aannemelijk dat het overeengekomen rentepercentage van 9% inzake de geldlening ter verwerving van de eigen woning zakelijk is. De Inspecteur heeft naar het oordeel van het Hof het zakelijke rentepercentage terecht vastgesteld op 4,5%.