Kamerbrief over aanpassing Nationale Hypotheek Garantie (NHG)

De Nederlandsche Bank (‘DNB’) heeft opnieuw gekeken naar de voorwaarden die in de Europese regels voor banken en verzekeraars worden gesteld aan een garantie. Het gaat hierbij om de voorwaarden die nodig zijn om te kwalificeren als toelaatbare kredietprotectie. Wanneer een garantie aan deze voorwaarden voldoet mogen banken of verzekeraars een lager (krediet)risicogewicht hanteren voor het door de garantie afgedekte deel van de lening. DNB heeft geconstateerd dat het NHG-product in de huidige vorm niet aan de gestelde voorwaarden voldoet. Deze constatering is van toepassing op banken die de standaardbenadering onder de bancaire regels (Capital Requirements Regulation, ‘CRR’) gebruiken en voor verzekeraars die de standaardformule gebruiken onder de regels voor verzekeraars (‘Solvency II’). Dit zou betekenen dat met name banken een substantieel bedrag aan kapitaal zouden moeten ophalen voor NHG-hypotheken en dat er ingrijpende gevolgen voor het NHG-product zouden zijn.

Solvency II

De bancaire regels en de regels voor verzekeraars zijn niet identiek. In Solvency II dienen op termijn nog enkele wijzigingen te worden doorgevoerd voordat het NHG-product voor verzekeraars als kredietprotectie kan gelden. Het kabinet en DNB zullen zich er in het lopende Solvency II-herzieningstraject voor inzetten dat het NHG-product alsnog in aanmerking kan komen voor kredietprotectie.

Bancaire regels (CRR)

De bancaire regels (CRR) stellen dat banken die de zogenoemde standaardbenadering gebruiken, garanties (zoals NHG) als een kredietprotectie mogen classificeren als een bank, op grond van die garantie, bij wanbetaling door de klant tijdig – binnen twee jaar – een uitbetaling van het gegarandeerde bedrag vanuit de garantie ontvangt. Daarnaast mag het niet zo zijn dat de bank eerst een vordering tegen de klant moet instellen.De bancaire regels bieden tevens de mogelijkheid om garanties als kredietprotectie te kwalificeren als de bank tijdig een voorlopige betaling van het verwachte verlies kan ontvangen.

Ook banken die momenteel hun kapitaalsvereisten bepalen op basis van een intern model kunnen als gevolg van de Europese implementatie van Bazel 3,5 in de toekomst (via de zogenoemde kapitaalvloer) te maken krijgen met dezelfde voorwaarden.

DNB

DNB heeft geconstateerd dat het NHG-product in de huidige vorm niet aan deze bancaire regels voldoet. NHG keert onder de huidige opzet namelijk niet direct na wanbetaling het gegarandeerde bedrag uit (90% van de restschuld), maar keert pas uit nadat het onderpand is verkocht met een verlies. Het is daarmee niet gegarandeerd dat betaling onder de garantie altijd binnen de vereiste twee jaar na wanbetaling plaatsvindt.

NHG

Het NHG-product wordt nu zo gewijzigd dat het NHG-product door banken die de standaardbenadering gebruiken alsnog als kredietprotectie kan worden aangemerkt. Deze wijziging houdt in dat NHG in het eerste kwartaal van 2020 alle geldverstrekkers de mogelijkheid biedt om een voorlopige betaling van het verwachte verlies te ontvangen indien de woning niet binnen 21 maanden na wanbetaling is verkocht. Indien de woning wordt verkocht of wanbetaling niet langer van toepassing is, zal een verrekening plaatsvinden tussen het voorlopige verlies dat NHG heeft uitgekeerd en het definitieve verlies. Dit kan een (gedeeltelijke) terugbetaling aan of een aanvullende betaling door NHG zijn.

Gevolgen

De aanstaande wijziging van het NHG-product heeft naar verwachting relatief beperkte gevolgen voor NHG en het Rijk. De effecten op NHG als organisatie zijn naar verwachting ook relatief beperkt. In die situaties dat er sprake is van een voorlopige betaling neemt de liquiditeitsbehoefte van NHG licht toe. De hoogte van restschulden zal door de aanpassing van het NHG-product niet veranderen. De hogere liquiditeitsbehoefte kan de kans op aanspraak van de achtervang licht verhogen. Gegeven de financiële positie van NHG is de verwachting echter niet dat dit risico significant verandert. Het streven is om voor geldverstrekkers de gevolgen van de aanpassing van het NHG-product zo veel mogelijk te beperken. Alle geldverstrekkers wordt de mogelijkheid geboden om gebruik te maken van een voorlopige betaling van het verwachte verlies. De geldverstrekker kan zelf besluiten of gebruik wordt gemaakt van de voorlopige betaling.

Bron: Rijksoverheid