Variabele pensioenuitkering

Ook begeleiden ze deelnemers niet altijd goed bij de keuze tussen een variabele of een vastgestelde pensioenuitkering. Dit blijkt uit een onderzoek naar de Wet verbeterde premieregeling (Wvp) door de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

In het kort

• Beter inzicht in de kenmerken van wensen deelnemers nodig
• Keuzebegeleiding bij variabele pensioenuitkeringen moet beter
• Digitale keuzeomgeving kan deelnemer helpen met complexe keuzes
• Communicatie bij verlaging van de uitkering moet eerder
• Onderzoeksuitkomsten relevant voor nieuwe pensioenstelsel

Beter inzicht in wensen deelnemers nodig

Het onderzoek laat zien dat pensioenuitvoerders de kenmerken en behoeftes van hun deelnemers beter moeten onderzoeken en meenemen bij de inrichting van variabele uitkeringen. Deelnemers moeten bijvoorbeeld de risico’s van langdurig gespreid beleggingsbeleid niet alleen willen, maar ook kunnen dragen. De AFM vindt het belangrijk dat pensioenuitvoerders de verschillende deelnemerspopulaties inzichtelijk maken en op basis hiervan bepalen voor wie een variabele uitkering wel of niet geschikt is. Dat gebeurt nu onvoldoende en kan verstrekkende gevolgen hebben voor de deelnemer.

Keuzebegeleiding bij variabele pensioenuitkeringen moet beter

Het rapport herbevestigt ook de conclusie van eerder AFM onderzoek dat de keuzebegeleiding beter moet. De keuze tussen een variabele of vastgestelde uitkering is verstrekkend en kan ook niet meer worden gewijzigd. Ook de begeleiding bij het voorlopig keuzemoment moet beter. De deelnemer moet ongeveer vijftien jaar voor zijn pensioen het risicoprofiel van het beleggingsbeleid tot aan de pensioendatum bepalen. Het is belangrijk dat deelnemers het belang en de gevolgen van hun keuze goed snappen.

Digitale keuzeomgeving kan deelnemer helpen met complexe keuzes

De AFM komt met een aantal aanbevelingen voor pensioenaanbieders. Zo kan een digitale keuzeomgeving deelnemers een beter inzicht geven in de mogelijke korte- en langetermijnuitkomsten van hun pensioen. Zo’n omgeving kan ook de risico’s van de stapeling van keuzes inzichtelijk maken. Pensioendeelnemers staan rond de pensioendatum immers voor meer keuzes. Ze kunnen besluiten eerder te stoppen met werken of kiezen voor een hogere uitkering in de eerste jaren van het pensioen.

Communicatie bij verlaging van de uitkering moet eerder

Het voordeel van een variabele uitkering is dat het resterende pensioenkapitaal wordt doorbelegd en minder afhankelijk is van de marktrente op het moment van pensionering. De uitkering kan hiermee hoger uitvallen, maar ook tot wel 15% lager. Uit het onderzoek blijkt dat gepensioneerden informatie over een verlaging soms pas krijgen nadat deze is doorgevoerd. Dit geeft hen geen ruimte meer om hun bestedingspatroon aan te passen of andere acties te ondernemen.

Uitkomsten onderzoek relevant voor nieuwe pensioenstelsel

De AFM heeft sinds de introductie in 2016 in totaal vijf onderzoeken uitgevoerd naar de Wvp. Die zijn in het rapport samengebracht en geanalyseerd. Over een aantal onderzoeken publiceerde de AFM reeds eerder. Nieuw is onder andere een onderzoek naar de ontwikkeling van variabele pensioenen door pensioenfondsen. De Wvp kent veel elementen die terugkomen in het nieuwe pensioenstelsel. De uitkomsten van dit rapport bieden daarmee ook belangrijke lessen voor de inrichting van het nieuwe pensioenstelsel.

Bron: AFM