Aanpak discriminatie bij woningverhuur

Inhaalhuurkorting

De maatregel biedt een oplossing voor huurders met een tijdelijk (betaal)probleem. Iemand met structurele betalingsproblemen is vooral geholpen met huisvesting die beter past bij het inkomen. Een tijdelijke huurkorting kan in dergelijke situaties wel helpen als financiële overbrugging tot een nieuwe woning is gevonden.
Uw kamer vroeg aandacht voor de inhaalhuurverhoging na afloop van een tijdelijke huurkorting. Een tijdelijke huurkorting is een oplossing voor een tijdelijk (betaal)probleem. Daarom vind ik het gerechtvaardigd dat na afloop van een tijdelijke huurkorting, de huur teruggebracht mag worden naar het oorspronkelijke niveau. Volgens Aedes willen woningcorporaties hier zorgvuldig mee omgaan en de huur (als het kan) terugbrengen op het oude niveau. Dit kan bijvoorbeeld door een vorm van huurgewenning toe te passen. Daarnaast kan besloten worden om de tijdelijke huurkorting na drie jaar permanent te maken.

Wanneer huurverhoging?

Huurders in de gereguleerde sector krijgen tussen 1 juli 2021 en 30 juni 2022 geen jaarlijkse huurverhoging. Uit de CBS-huurenquête blijkt dat bij 10,5% van de gereguleerde huren van woningcorporaties en 8,5% van de gereguleerde huren van overige verhuurders zijn de huren verhoogd. Dit kan meerdere redenen hebben, bijvoorbeeld omdat verhuurders standaard hun huren op een ander moment in het jaar te verhogen dan op 1 juli. Sommige verhuurders verhogen de huren op 1 januari. In dat geval is het verplicht dat de huur volgend jaar wordt bevroren. Zo hoor ik signalen van verhuurders waarmee is afgesproken dat huren per 1 januari 2022 worden bevroren, omdat de betreffende verhuurders de huren jaarlijks op deze datum aanpassen. Het is echter niet uitgesloten dat sommige verhuurders zich (al dan niet bewust) niet aan de huurbevriezing hebben gehouden. Ik roep deze verhuurders daarom op dit alsnog te doen.

Bezwaar

Een huurder kan zelf binnen drie maanden na de huurverhoging bezwaar maken bij de Huurcommissie. Ook kan een huurder er voor kiezen de huurverhoging niet te betalen of een bezwaarschift in te dienen bij de verhuurder. Als de verhuurder de huurverhoging vervolgens toch wil doorzetten moet hij een uitspraak van de Huurcommissie vragen. Ik zal huurders hier extra op wijzen.

Onderzoek naar wettelijk verbod op koppelverhuur parkeerplaats

Eerder heb ik toegezegd dat ik zal onderzoeken of een verbod op het verplicht meehuren van een parkeerplaats in sommige gevallen, bijvoorbeeld als de kandidaat-huurder geen auto heeft, opportuun is.

Gemeenten eisten in het verleden bij woningbouw dat een wooncomplex een inpandige parkeervoorziening kreeg. Inpandige parkeergarages zijn duur om te bouwen en doen de bouwkosten stijgen. Verhuurders bekostigen dit via de verhuur van de parkeerplekken.

Bij sociale huurwoningen vragen verhuurders in sommige gevallen een losse huurprijs voor de parkeerplaats om de huurprijs voor de woning onder de huurtoeslaggrens te houden. Hiermee is het meeverhuren van parkeerplaatsen dus afhankelijk van het gemeentelijke beleid. Ik begrijp uit voorbeelden die gemeenten geven dat zij (voornamelijk bij sociale huurwoningen) in recente jaren niet meer eisen dat voor elke woning ook een parkeerplaats beschikbaar moet zijn. Door die ontwikkeling neemt de koppelverhuur van inpandige parkeerplaatsen bij woningverhuur af. Ik hoor dan bijvoorbeeld dat de parkeerplaatsen toebedeeld zijn aan specifieke woningen in het appartementengebouw. Voor woningzoekenden zonder auto zijn dan de woningen zonder parkeerplaats beschikbaar.

Een algeheel wettelijk verbod op het meeverhuren van een parkeerplek leidt (potentieel) tot onverhuurde parkeerplekken en exploitatieverlies bij bestaande wooncomplexen waar voor iedere woning een parkeerplaats is gebouwd. Losse verhuur in inpandige parkeergarages is bovendien gecompliceerd. Toegang voor niet-bewoners tot de inpandige parkeergarage bemoeilijkt het sleutelbeheer en kan onder bewoners leiden tot (gevoelens van) onveiligheid.

Ook kan verhuur aan derden tot gevolg hebben dat een nieuwe woninghuurder geen gebruik kan maken van de inpandige parkeerplaats, omdat deze al aan een ander is verhuurd. Dergelijke omstandigheden betrekt een rechter in zijn oordeel of sprake is van ongeoorloofde koppelverhuur van een parkeerplaats. Dit alles overwegende ben ik niet voornemens om wettelijk te bepalen dat koppelverhuur van een parkeerplaats bij woningverhuur (per definitie) verboden is. Het is voor gemeenten belangrijk om maatwerk te kunnen toepassen.

Vervolg op de Monitor discriminatie bij woningverhuur

Uit het onderzoek blijkt dat systematische discriminatie vast te stellen is bij een aantal aanbieders. Het is niet te concluderen of leden van brancheorganisaties vaker of minder vaak dan niet-leden discrimineren in de eerste fase bij woningverhuur, dan wel bereid zijn in te gaan op een discriminerend verzoek. Het aantal testen bleek volgens het onderzoek te klein om de leden van branches in de groep ‘makelaars’ en die in de groep ‘verhuurders’ goed met elkaar te vergelijken. Brancheorganisaties hebben aangegeven de resultaten graag verder uitgesplitst te willen zien, waarvoor meer testen noodzakelijk zijn. Er worden een aantal aandachtspunten geformuleerd die betrekking hebben op een eventuele voortzetting van de landelijke monitor. Aanvullend zijn vervolgroutes richting aanbieders van huurwoningen verkend.

Proeftuin meldplicht discriminatie op de woningmarkt

Aangezien het volgens het bovengenoemde onderzoek lastig is om praktijktesten en mysterycalls als bewijslast te kunnen gebruiken bij het College voor de Rechten van de Mens en/of bij strafrechtelijke vervolging, wil ik onderzoeken of een meldplicht hier een passend instrument is. Als een verhuurder een discriminerend verzoek doet bij een makelaar zal er in dat geval een verplichting komen om dit te melden. De mysterycalls kunnen daarbij een instrument zijn om te controleren of makelaars zich aan de meldplicht houden. In de proeftuin zal moeten worden bezien bij wie de melding moet worden gedaan, of en welke sanctionering mogelijk is en hoe de handhaving moet worden vormgegeven. Ik heb de gemeente Utrecht bereid gevonden om samen met mijn ministerie een dergelijke proeftuin verder uit te werken, zodat volgend jaar kan worden bezien of een verdere uitrol tot de mogelijkheden behoort.

Bron: Rijksoverheid