Rapport Evaluatiecommissie Conservatrix + DNB FAQ

De commissie concludeert ten aanzien van het functioneren van DNB dat DNB een zeer grote inspanning heeft geleverd in de vorm van tijd en bemensing om het dossier Conservatrix in goede banen te leiden. De commissie erkent daarbij de complexiteit van de problematiek rondom Conservatrix. De commissie concludeert, in lijn met de eigen evaluatie van DNB, dat in de beginperiode eerder en krachtiger ingrijpen van DNB mogelijk voor een andere wending had kunnen zorgen, al benadrukt de commissie dat de primaire verantwoordelijkheid voor haar producten uiteraard bij Conservatrix zelf lag en de bestuursstructuur bij Conservatrix toezicht en bijsturing bemoeilijkte.

De commissie is verder op een aantal punten kritisch ten aanzien van het handelen van DNB rondom de gedwongen overdracht van Conservatrix. De commissie heeft daarover een aantal aanbevelingen gedaan. Over het toezicht door DNB in de periode 2018-2020 heeft de commissie geen aanbevelingen gedaan.

DNB FAQ

Op 14 december 2021 heeft de Evaluatiecommissie Conservatrix haar rapport aangeboden aan de minister van Financiën en de Raad van Commissarissen van DNB. De commissie werd ingesteld na het faillissement van Conservatrix, eind 2020.  Het ging om een externe onafhankelijke evaluatie in opdracht van de minister van Financiën en de Raad van Commissarissen van DNB.

Vraag 1: Wie heeft de evaluatie uitgevoerd?
In mei 2021 heeft de minister van Financiën in opdracht van het ministerie en de Raad van Commissarissen van DNB een onafhankelijke Evaluatiecommissie ingesteld. De commissie bestond uit twee leden: Pauline van der Meer Mohr en Roelof Konterman. De commissie kreeg als opdracht mee om onderzoek te doen naar de handelwijze van DNB en het ministerie van Financiën ten aanzien van Conservatrix bij de overdracht aan Trier Holding B.V. en in de periode daarna tot aan het faillissement alsmede naar de toereikendheid van het betreffende wettelijke kader. De commissie heeft ervoor gekozen om de periode vanaf 2010 ook in het onderzoek te betrekken.

DNB heeft uiteraard volledige medewerking verleend  aan het onderzoek van de Commissie. Een onafhankelijke evaluatie was van belang voor alle betrokkenen, onder wie in eerste instantie de polishouders, maar ook voor DNB zelf.

Vraag 2: Wat is de reactie van DNB op het rapport van de Evaluatiecommissie Conservatrix?
De Raad van Commissarissen van DNB heeft op 14 december 2021 bij de aanbieding van het rapport op hoofdlijnen een reactie gegeven op de conclusies en aanbevelingen. Deze reactie is door de minister van Financiën met het rapport meegestuurd aan de Tweede Kamer. De Raad van Commissarissen is de Evaluatiecommissie net als de directie van DNB zeer erkentelijk voor de grondige en uitgebreide evaluatie. De aanbevelingen over het handelen van DNB zijn gevarieerd in hun aard en vragen een gebalanceerde uitwerking zodat zij meegenomen kunnen worden in het risicogebaseerde toezicht. DNB gaat hiermee aan de slag en zal de minister van Financiën in februari 2022 informeren hoe zij de aanbevelingen gaat betrekken in haar toezicht.

Vraag 3: Waarom heeft DNB het faillissement aangevraagd van Conservatrix?
Antwoord: De financiële situatie bij Conservatrix verslechterde in 2019 snel. Er waren te weinig middelen om alle verzekeringsverplichtingen tot het eind van de looptijd te kunnen nakomen. Hoe dit allemaal zo heeft kunnen lopen, is door ons beschreven in een brief die wij op 8 december 2020 na het uitspreken van het faillissement hebben verstuurd aan de minister van Financiën. Daarin is te lezen dat Conservatrix zich tot het uiterste heeft ingespannen om zélf tot herstel te komen van de financiële situatie. Dit bleek helaas niet mogelijk, en ook een verkoop van de onderneming of de portefeuille van Conservatrix bleek niet haalbaar. Daarmee was een faillissement onvermijdelijk.

Vraag 4: Zijn polishouders door het faillissement geld kwijt?
Antwoord: De faillissementscuratoren die bij het faillissement door de rechtbank zijn benoemd, bepalen hoe het verder gaat met Conservatrix, en dus ook wat er gebeurt met de verzekeringen. De curatoren hebben aangegeven in het belang van de polishouders te onderzoeken of de verzekeringen van Conservatrix kunnen worden overgedragen aan een andere verzekeraar die financieel gezond is. De curatoren hebben in hun openbare verslagen medegedeeld dat, vanwege het vermogenstekort van Conservatrix, bij een overdracht van de portefeuille een korting op de rechten van polishouders onvermijdelijk is. Voor de tussentijdse uitkeringen in verband met een verzekerd voorval (overlijden of expiratie) hanteren de curatoren op dit moment een uitkeringspercentage van 80% van de verzekerde bedragen. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de website van Conservatrix.

Vraag 5: Had DNB het faillissement van Conservatrix in 2017 kunnen aanvragen?
Antwoord: Tot het aanvragen van een faillissement wordt pas besloten als er geen alternatieve oplossingen meer zijn die binnen een afzienbare termijn tot herstel kunnen leiden. In 2017 was er een alternatieve oplossing, namelijk de aandelenoverdracht aan Trier. In dit geval bleken andere biedingen op Conservatrix onvoldoende vergelijkbaar met het bod van Trier Holding B.V. Er was op dat moment geen beter alternatief voor de polishouders dan een aandelenoverdracht aan Trier. Conservatrix kreeg een andere eigenaar die zorgde voor een versterking van de kapitaalpositie, zonder dat er een korting op rechten van polishouders nodig was. De rechtbank heeft deze overdracht beoordeeld en goedgekeurd en de Hoge Raad heeft dat oordeel bekrachtigd. De problemen die zich daarna hebben voorgedaan en hebben geleid tot de zorgelijke financiële situatie in 2019, konden destijds niet worden voorzien.

Vraag 6: Worden polishouders voor hun verlies vergoed?
Antwoord: Nee, er is op dit moment geen regeling die de polishouders een vergoeding of garantie biedt voor het verlies aan rechten of het verlies aan ingelegde gelden dat zij door een faillissement van een verzekeraar kunnen lopen. Er is dus ook geen regeling zoals de garantie die geldt voor bankrekeningen onder het Deposito Garantie Stelsel.

Tot 1 januari 2019 bestond in Nederland de Opvangregeling Leven. Deze regeling voorzag in de mogelijkheid om te komen tot ‘opvang’ van een levensverzekeraar, hetzij via een tijdelijke herverzekering hetzij via een verplichte overdracht van de portefeuille aan een aparte opvangentiteit. De opvang van de verzekeraar zou achteraf worden gefinancierd door de verzekeringssector. Er bestond onder deze regeling geen garantie voor de polishouder op een bepaalde uitkering onder de opvangregeling. Dit werkte dus anders dan het huidige Deposito Garantie Stelsel bij banken of een garantiestelsel voor verzekeraars.

In Europa wordt op dit moment gesproken over wetgeving om te komen tot minimale harmonisatie van garantiestelsels voor polishouders van verzekeraars in problemen. In andere lidstaten van de Europese Unie bestaan namelijk al wel garantiestelsels voor verzekeraars. DNB steunt de voorstellen om tot harmonisatie te komen.

Vraag 7: De uiteindelijke aandeelhouder van Conservatrix, de Amerikaan Greg Lindberg, is in 2020 veroordeeld vanwege omkooppraktijken en onrechtmatige campagnebijdragen. Was dit tijdens de overname in 2017 te voorzien?
Antwoord: De overname van Conservatrix speelde in het voorjaar van 2017. DNB doet bij een overname altijd onderzoek naar de betrouwbaarheid van de nieuwe aandeelhouders. Bij zo'n onderzoek wordt ook navraag gedaan bij buitenlandse toezichthouders. Er waren op dat moment geen signalen die reden gaven om tot een negatief oordeel over zijn betrouwbaarheid te komen.

In oktober 2018 werd bij DNB bekend dat de FBI eerder dat jaar een onderzoek was begonnen naar de heer Lindberg. In augustus 2020 is hij veroordeeld tot een gevangenisstraf van zeven jaar en drie maanden voor omkooppraktijken en onrechtmatige campagnebijdragen. (een hoger beroepsprocedure loopt nog). Deze omstandigheid kon in 2017 redelijkerwijs niet worden voorzien. De na het betrouwbaarheidsonderzoek beschikbaar gekomen informatie over de heer Lindberg heeft DNB betrokken in het lopende toezicht.

Vraag 8: Eli Global was twee keer in beeld voor een overname. Waarom ging het in 2015 niet door en in 2017 wel?
Antwoord: Eli Global (onderdeel van het conglomeraat van Lindberg) heeft inderdaad in 2015 een bieding gedaan op de aandelen van de voormalig aandeelhouders van Conservatrix. Eli Global stelde bij dit bod zodanige voorwaarden dat DNB daar niet mee kon instemmen bij het verlenen van een verklaring van geen bezwaar (zogenaamde vvgb). Overigens heeft Eli Global in 2015 uiteindelijk, met instemming van Conservatrix, de bieding ingetrokken. Onder meer omdat zich een materiële wijziging had voorgedaan: de financiële positie bleek aanmerkelijk slechter dan was voorgespiegeld.

Bij de overdracht in 2017 is Eli Global bereid geweest om haar wensen op een aantal cruciale onderdelen (zoals het beleggingsbeleid) aan te passen zodat tegemoet gekomen werd aan de bezwaren die in 2015 speelden.

Vraag 9: Klopt het dat een deel van de verplichtingen van Conservatrix na de overname werd herverzekerd? Had dit consequenties voor het geld van de polishouders?
Antwoord: Conservatrix had inderdaad een deel van haar verzekeringsverplichtingen herverzekerd bij de Amerikaanse verzekeraar CBL. Vervolgens werd door CBL een bedrag op een apart trustaccount bij een Amerikaanse bank gestort als onderpand.

De gedachte achter een dergelijke herverzekering is dat de verzekeraar (Conservatrix) zelf ook een verzekering afsluit om schades op te vangen. De herverzekeraar betaalt dan, als een schade zich voordoet, een deel hiervan. De polissen bleven bij Conservatrix. Een dergelijke constructie van een herverzekering in combinatie met een onderpand wordt vaker toegepast zodat nakoming van de verplichtingen is geborgd.

Later heeft CBL ook zelf een herverzekering voor haar verplichtingen jegens Conservatrix afgesloten bij een herverzekeraar in Barbados. Voor de verplichtingen van CBL jegens Conservatrix maakte dit geen verschil. Die bleven gewoon in stand en het afgesproken onderpand bleef gehandhaafd op de aparte trustaccount.

Vraag 10: Had toezicht door DNB het faillissement van Conservatrix kunnen voorkomen?
Antwoord: Helaas kan DNB niet te allen tijde een faillissement voorkomen. Uiteraard heeft DNB in dit complexe dossier getracht om met inzet van haar toezichtinstrumentarium een faillissement te voorkomen. Tot het aanvragen van een faillissement wordt pas besloten in het uiterste geval, als er geen alternatieve oplossingen zijn die binnen een redelijke termijn tot herstel kunnen leiden. Zolang er nog herstel mogelijk is, zal DNB een verzekeraar daartoe bewegen met alle informele en formele toezichtinstrumenten waarover zij beschikt. Als alle mogelijkheden zijn uitgeput, wordt een faillissement onvermijdelijk.

Het toezicht door DNB op Conservatrix komt uitgebreid ter sprake in de brief van DNB van 8 december 2020 aan de minister van Financiën. Op 14 december 2021 verscheen een rapport van een onafhankelijke commissie die in opdracht van het ministerie van Financiën en de Raad van Commissarissen van DNB een evaluatie heeft uitgevoerd.

Bron: Rijksoverheid/ DNB

20/1/2022 toevoeging Kamervragen, zie downloads