Rentewijzigingsbeding in hypothecaire geldlening

Geen kernbeding

Vast staat dat [naam eiser] geldt als consument en X als professionele partij. Ook staat vast dat over het wijzigingsbeding niet is onderhandeld. Verder gaan partijen er in dit geding van uit dat het wijzigingsbeding geen kernbeding is als bedoeld in artikel 4 lid 2 van de Richtlijn en artikel 6:231, aanhef en onder a BW. Het wijzigingsbeding valt daarmee onder de werking van de Richtlijn.

Oneerlijkheidstoetsing

Op grond van art. 3 lid 1 Richtlijn 93/13 […] wordt een beding in een overeenkomst waarover niet afzonderlijk is onderhandeld, als oneerlijk beschouwd indien het, in strijd met de goede trouw, het evenwicht tussen de uit de overeenkomst voortvloeiende rechten en verplichtingen van de partijen ten nadele van de consument aanzienlijk verstoort.

Bij de beoordeling van het oneerlijke karakter van een contractueel beding moet dus worden uitgegaan van het moment waarop de betrokken overeenkomst is gesloten, rekening houdend met alle omstandigheden waarvan de wederpartij van de consument op dat moment kennis kon hebben en die gevolgen konden hebben voor de latere uitvoering van die overeenkomst, aangezien een contractueel beding een verstoring van het evenwicht tussen de contractspartijen in zich kan dragen die zich pas tijdens de uitvoering van de overeenkomst manifesteert.

Het transparantievereiste

Volgens art. 5 Richtlijn 93/13 en art. 6:238 lid 2 BW moeten schriftelijke bedingen in overeenkomsten met consumenten steeds duidelijk en begrijpelijk zijn opgesteld. Volgens vaste rechtspraak van het HvJEU is het voor een consument van wezenlijk belang dat hij, vóór sluiting van een overeenkomst, kennisneemt van alle contractsvoorwaarden en de gevolgen van sluiting van die overeenkomst. Hij zal met name op basis van de aldus verkregen informatie beslissen of hij gebonden wenst te worden door voorwaarden die de wederpartij van de consument tevoren heeft vastgelegd.

Beslissend is of de bedingen duidelijk en begrijpelijk zijn geformuleerd voor een normaal geïnformeerde en redelijk omzichtige en oplettende consument.

Aanpassing opslag

"... Op (een gedeelte van) deze geldlening is een variabele rente van toepassing. Op dit moment is de Variabele Rente gebaseerd op 3-maands Euribor en een opslag. Euribor staat voor Euro Interbank Offered Rate. Dit is het gemiddelde tarief waartegen banken bereid zijn elkaar leningen te verstrekken. De opslag voor uw geldlening bedraagt momenteel 1,30%.

Wanneer financiële instellingen geld aan elkaar uitlenen wordt er ook met opslagen gerekend. Deze opslagen zijn door de kredietcrisis aanzienlijk verhoogd. Dit heeft ertoe geleid dat de opslag op de Variabele Rente is aangepast.

Voor uw hypotheek zal de opslag als volgt worden aangepast:
Per 01 april 2010 wordt de opslag 1,90% (is nu 1,30%).
Per 01 juli 2010 wordt de opslag 2,40%.
..."

Niet transparant

Zoals X uitdrukkelijk heeft onderkend, clausuleert het wijzigingsbeding op geen enkele wijze haar bevoegdheid om de rente te wijzigen. Zelfs geeft het wijzigingsbeding X de mogelijkheid om de grondslag van de basisrente (bij aanvang van de overeenkomst het drie-maands-Euribor-tarief) te veranderen. De overeenkomst geeft verder geen informatie over de wijze waarop de renteopslag bij het sluiten ervan is vastgesteld. Ook is niet omschreven in welke gevallen die opslag kan of zal worden gewijzigd. Bij het sluiten van de overeenkomst wist [naam eiser] dus dat hij een basisrente op basis van de Euribor zou gaan betalen en daarnaast een opslag van 1,3%, maar tastte hij volledig in het duister over de mogelijke grondslag van de basisrente in de toekomst en over de voorwaarden waaronder en de bandbreedte waarbinnen de opslag zou kunnen wijzigen. Gelet hierop kan in redelijkheid niet worden gezegd dat in de overeenkomst de concrete werking van het mechanisme waarop het wijzigingsbeding betrekking heeft op een transparante wijze wordt uiteengezet. [naam eiser] heeft de economische gevolgen die voor hem uit de overeenkomst voortvloeien dus niet op basis van duidelijke en begrijpelijke criteria kunnen inschatten.

Beslissing

De rechtbank komt in dit vonnis tot de conclusie dat het beding oneerlijk is en dat [naam eiser] dit beding rechtsgeldig heeft vernietigd. Het als gevolg daarvan teveel aan rente betaalde bedrag moet door X worden terugbetaald.

Bron: Rechtspraak.nl