Ambtshalve proces inkomensheffing

De Belastingdienst maakt dan een schatting van het inkomen op basis van de anderszins beschikbare gegevens. Die schatting moet volgens de jurisprudentie in redelijkheid worden vastgesteld. Dit leidt tot een ambtshalve aanslag als deze tot een te betalen bedrag van € 48 of meer leidt.

Ambtshalve aanslag kan hard uitpakken

Het in het ambtshalve proces vaststellen (schatten) van het inkomen is vaak niet eenvoudig. Bij een lage (voorzichtige) schatting kan te weinig belasting verschuldigd zijn en kan de belastingplichtige juist voordeel hebben van het niet–indienen van een verplichte aangifte. Een hogere schatting kan, ook indien deze binnen de grenzen van de redelijkheid blijft, ‘hard’ uitpakken, bijvoorbeeld in die individuele gevallen waarin het inkomen in werkelijkheid toch lager blijkt te zijn en de belastingplichtige over onvoldoende ‘doenvermogen’ beschikt om hierop actie te ondernemen. De wijze van vaststellen van de aanslagen en de gevallen waarin een ambtshalve aanslag achterwege blijft zijn tevens van invloed op de inkomensvaststellingen ten behoeve van inkomensafhankelijke regelingen, zoals Toeslagen.

Maatwerk bij boetes

Bij het vaststellen van een ambtshalve aanslag wordt in nagenoeg alle gevallen een verzuimboete opgelegd wegens het aangifteverzuim in overeenstemming met de Algemene wet inzake rijksbelastingen en het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst. Volgens dit besluit bedraagt de boete standaard € 385 in de eerste drie verzuimjaren. Daarna loopt de boete op. In de bezwaarfase zijn er mogelijkheden tot matiging. In het rapport van de Belastingdienst wordt voorgesteld meer maatwerk toe te passen bij het opleggen van verzuimboetes.

Aantallen in het ambtshalve proces

Circa 8 miljoen  belastingplichtigen krijgen een uitnodiging tot het doen van aangifte. Het merendeel doet dit tijdig. Ongeveer 550.000 mensen reageren na herinnering en 250.000 na aanmaning. Circa 138.000 mensen belanden in het ambtshalve proces. Daarvan doen 47.000 mensen aangifte voordat er een ambtshalve aanslag volgt. Bij de overige 91.000 mensen wordt bij 13.000 personen geen definitieve aanslag vastgesteld omdat dit tot een teruggaaf zou leiden. Circa 78.000 mensen krijgen een ambtshalve aanslag. Naar schatting 31.000 mensen maken bezwaar tegen de ambtshalve aanslag. Deze bezwaarschriften worden behandeld (al dan niet als een verzoek om ambtshalve vermindering) en kunnen mogelijk leiden tot een vermindering van de ambtshalve aanslag.

Bron: Rijksoverheid