Kan door middel van het tussendoor bijstellen van de prijs van het onderpand, gedurende de looptijd van de lening, een hypothecair krediet verschuiven van een hoogrisicohypotheek naar een laagrisicohypotheek met de bijbehorende voordelen voor de risicoweging?

Voor het kwalificeren van een hypotheek als ‘laag-risicohypotheek’ worden in het voorstel van de Europese Commissie verschillende voorwaarden gesteld. Zo moet een lidstaat de lidstaatoptie voor uitzondering van de laag-risicohypotheken hebben gebruikt, moeten verliezen over de laatste zes jaar onder een bepaalde grens blijven en moet er sprake zijn van een zogenoemde dubbele aansprakelijkheid (zowel op het onderpand zelf als op de tegenpartij). Het bijstellen van het onderpand gedurende de looptijd van een lening heeft geen direct effect op de kwalificatie van de hypotheek tot hoog of laag-risicohypotheek.

Kapitaalratio

Uit het Overzicht Financiële Stabiliteit (OFS) van DNB uit het najaar van 2021 blijkt dat de gemiddelde kapitaalratio van de Nederlandse banken op dat moment 17,3% was. Daarmee voldoen de Nederlandse banken ruimschoots aan de huidige vereisten

Modelmatige waardering/ hybride taxaties

Wil het kabinet zich ervoor inzetten om “op den duur” modelmatige hypotheekverstrekking weer toe te staan?

Met de ‘Guidelines on loan origination and monitoring’ heeft de Europese Bankenautoriteit (EBA) nadere duiding gegeven aan de wijze waarop bancaire kredietverstrekkers om moeten gaan met het waarderen van onroerende goederen, ten behoeve van het bepalen van het kapitaalbeslag zoals is voorgeschreven in de Europese verordening kapitaalvereisten. Deze richtsnoeren lieten geen ruimte voor enkel het gebruik van modelmatige waarderingen bij het verstrekken van hypothecair krediet. Een hybride taxatie is momenteel wel toegestaan. Bij een hybride taxatie versterken taxateurs en modellen elkaar. Dit kan voor consumenten resulteren in een betrouwbare taxatie tegen lage(re) kosten en een korte doorlooptijd. Bovendien worden de risico’s op tekortkomingen in het risicomanagement van banken met hybride taxeren beperkt vanwege de nog altijd hogere betrouwbaarheid van hybride taxaties ten opzichte van enkel modelmatige taxaties, wat een bijdrage levert aan de financiële stabiliteit.

Ik verwacht dat, gegeven de verdere ontwikkeling van modelmatige taxaties, de betrouwbaarheid hiervan zal toenemen. Gezien deze ontwikkeling zet ik mij er bij de huidige onderhandelingen voor in dat het mogelijk moet zijn om enkel een modelmatige taxatie bij hypotheekverstrekking voor niet-commercieel vastgoed toe te staan. Dit vergt een wijziging van de verordening kapitaalvereisten. Modelmatige taxaties maken op dit moment slechts beperkt deel uit van de voorstellen van de Europese Commissie.

Kosten doorberekenen aan consumenten

De voorstellen voor aanpassing van de Europese regelgeving voor de bancaire sector hebben tot doel banken minder kwetsbaar te maken en bij te dragen aan de financiële stabiliteit in Nederland en Europa. Hogere kapitaalseisen die tegenover bepaalde activa en bancaire activiteiten staan, kunnen resulteren in een relatief hogere prijs van bancaire dienstverlening aan klanten. Doorgaans in de vorm van hogere rente, maar dit kan ook geschieden via commissiekosten. Het is onduidelijk in welke mate banken kosten die voortvloeien uit de wijziging van de regelgeving omtrent kapitaalsvereisten aan klanten zullen doorberekenen. Daarnaast ontstaan er mogelijk tijdelijke kosten door zaken als compliance of aanpassingen van de bedrijfsvoering. Deze meer operationele keuzes voor banken zijn op dit moment lastig in te schatten. Het doorberekenen van kosten aan de consument is uiteindelijk een keuze die banken zelf maken. Met de voorgestelde prudentiële regelgeving wordt op termijn echter een groter belang gediend: banken zullen ten tijde van economische tegenspoed of bij een financiële crisis namelijk beter gekapitaliseerd en weerbaarder zijn.

Bron: Rijksoverheid