Het korte antwoord op de vraag waar pensioenvermogen van ondernemers zich precies in de vermogensstatistieken bevindt, luidt dat oudedagsvoorzieningen zich niet bevinden in de reguliere vermogensstatistieken van het CBS. Dit geldt zowel voor oudedagsvoorzieningen van werknemers als voor die van zelfstandigen.

Wat is een oudedagsvoorziening?

Een oudedagsvoorziening betreft een periodieke uitkering die iemand ontvangt na beëindiging van zijn werkzaamheden wegens het bereiken van een vastgestelde leeftijd. Wat een oudedagsvoorziening kenmerkt is dat het om “beklemd” vermogen of een verzekering gaat die periodiek uitkeert vanaf pensionering. Dit betekent dat het opgebouwde vermogen of opgebouwde (verzekerings)recht niet vrij opneembaar of uitkeerbaar is, maar uitsluitend is bestemd als inkomensvoorziening voor de periode na pensionering.

Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit drie pijlers:
1. De AOW behoort tot de eerste pijler en betreft het basispensioen.
2. Aanvullende collectieve pensioenopbouw via de werkgever vormt de tweede pijler.
3. Aanvullende individuele oudedagsvoorzieningen bij een bank, verzekeraar of beleggingsinstelling maken deel uit van de derde pijler.

Omkeerregel

Deze regelingen zijn onder voorwaarden fiscaal gefaciliteerd via de omkeerregel: de inleg is aftrekbaar in de aangifte inkomstenbelasting en de latere uitkering wordt belast in box 1.

Pensioen in eigen beheer (PEB) en de fiscale oudedagsreserve (FOR)

Voorheen konden directeur-grootaandeelhouders (dga’s) ook een fiscaal gefaciliteerd pensioen in eigen beheer (PEB) in de bv opbouwen. Sinds 1 juli 2017 is dit niet langer mogelijk.

Oudedagsverplichting (ODV)

Een ODV kan worden ondergebracht als lijfrente bij een (externe) verzekeraar en staat daarmee dan niet meer op de balans van de bv of kan op de balans van de bv blijven staan als verplichting. In het laatste geval moet de ODV uiterlijk twee maanden na het bereiken van de AOW-leeftijd ingaan en moet de bv die in twintig jaarlijkse, gelijke termijnen aan de dga uitbetalen.

Slotwoord

Toegezegd is om in kaart te brengen waar pensioenvermogen van zelfstandig ondernemers zich precies bevindt in de vermogensstatistieken van het CBS. Het antwoord hierop is dat dit zich niet bevindt in de vermogensstatistieken, net zoals het pensioenvermogen van werknemers en andere oudedagsvoorzieningen zich hier niet in bevinden.

Bron: Rijksoverheid