Particulier pensioen na emigratie niet meer belastbaar

Bij een exclusief heffingsrecht van het woonland heeft het land van waaruit het particuliere pensioen komt na emigratie in het geheel geen heffingsrecht meer. Het heffingsrecht houdt per direct op na emigratie en houdt geen verband met de duur van het verblijf in het nieuwe woonland. PricewaterhouseCoopers bespreekt een uitspraak van de Rechtbank Breda.

Belastingverdragen bevatten in beginsel ook bepalingen over de verdeling van het heffingsrecht over grensoverschrijdende pensioenuitkeringen. Daarbij is er een onderscheid tussen particuliere pensioenen (die gedurende een dienstverband in het bedrijfsleven zijn opgebouwd) en overheidspensioenen (die gedurende een dienstbetrekking bij de overheid zijn opgebouwd).

Volgens de regels van internationaal belastingrecht is het gangbaar dat het woonland van de pensioengenieter het particuliere pensioen (veelal exclusief) in de belastingheffing betrekt. Overheidspensioenen mogen veelal ook in het land dat het overheidspensioen uitbetaalt, worden belast. Hoe de heffingsbevoegdheid over pensioenuitkeringen in een concreet geval is verdeeld, hangt af van het van toepassing zijnde belastingverdrag. Als in een concreet geval sprake is van een exclusief heffingsrecht van het woonland over een particulier pensioen, dan heeft het land van waaruit het particuliere pensioen komt (het bronland) na emigratie in het geheel geen heffingsrecht meer. Het heffingsrecht houdt dan per direct op na emigratie. Illustratief hierbij is een recente uitspraak van Rechtbank Breda.

De procedure betrof een man die tot 1 oktober 2004 in Nederland woonde en daarna emigreerde naar Spanje. Gedurende de maanden oktober tot en met december 2004 ontving de man 16.136 euro aan uitkeringen uit een particulier pensioen. Volgens het belastingverdrag met Spanje is het woonland uitsluitend heffingsbevoegd over een particulier pensioen afkomstig uit het andere verdragsland.

De inspecteur stelde in zijn verweerschrift in beroep dat volgens de Spaanse wetgeving iemand als inwoner van Spanje wordt beschouwd als die persoon:

- ten minste 183 dagen in een jaar in Spanje verblijft; of

- het middelpunt van zijn levensbelangen hoofdzakelijk in Spanje heeft.

De inspecteur trok hieruit de conclusie dat de man nog geen inwoner van Spanje zou zijn en dat Nederland daardoor ook na 1 oktober 2004 tot en met 31 december 2004 nog heffingsbevoegd was over de pensioenuitkeringen.

De rechtbank merkte op dat de inspecteur in zijn verweerschrift als feit had vermeld dat: de man vanaf 1 oktober 2004 in Spanje woonde; vanaf deze datum geen inwoner meer van Nederland was en evenmin uit de gedingstukken bleek dat dit anders zou zijn. De rechtbank ging er daarom vanuit dat het middelpunt van de levensbelangen van de man vanaf 1 oktober 2004 in Spanje lag. Voor de toepassing van het belastingverdrag met Spanje kwalificeerde de man als inwoner van Spanje. Het is volgens de rechtbank dan ook niet vereist dat de man bewijst dat hij in Spanje daadwerkelijk belastingplichtig is. De inspecteur heeft reeds als feit erkend dat de man per 1 oktober 2004 inwoner van Spanje was. Daarmee was het pleit beslecht over de heffingsbevoegdheid over de pensioenuitkeringen gedurende de periode 1 oktober tot en met 31 oktober 2004. Na 1 oktober 2004 was Spanje het woonland geworden en per die datum uitsluitend heffingsbevoegd over de pensioenuitkeringen.

De procedure betrof de belastingheffing van reguliere (maandelijkse) pensioenuitkeringen na emigratie. De belastingheffing bij afkoop van pensioen kan evenwel anders liggen. Bovendien legt Nederland een zogeheten conserverende aanslag op over in Nederland opgebouwde pensioenrechten.

Bron: PricewaterhouseCoopers, 31-07-2007